Tin kinh tế
Xuất khẩu thủy sản có quý tăng đầu tiên nhưng vẫn chưa thoát được khủng hoảng
Th10
Theo báo cáo mới đây của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), trong quý III, xuất thủy sản đã tăng 2% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt gần 2,4 tỷ USD sau khi lần lượt giảm 10% và 7% trong quý I và II. Như vậy, lũy kế 9 tháng, xuất khẩu thủy sản ước đạt gần 6 tỷ USD, vẫn thấp hơn 4% so với cùng kỳ.
Chỉ có tôm đạt mức xuất khẩu khả quan
Trong số các sản phẩm xuất khẩu chính, chỉ có tôm đạt mức tăng trưởng khả quan trong 9 tháng, nhất là 6 tháng gần đây.
Theo VASEP, xuất khẩu tôm trong tháng 9 ước đạt 369 triệu USD, tăng 20% và lũy kế tính đến cuối tháng 9 tăng 10%, đạt 2,7 tỷ USD.
Từ quý III, các doanh nghiệp tôm tăng tốc xuất khẩu sang Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc. Xuất khẩu sang các thị trường khác như Anh, Canada vẫn duy trì tăng trưởng khả quan từ đầu năm đến nay. Duy có thị trường EU bị sụt giảm liên tiếp qua 2 quý, 4% trong quý I và gần 10% trong quý II. Tuy nhiên, xuất khẩu bắt đầu phục hồi 2% từ tháng 7 và tăng mạnh 16% trong tháng 8 sau khi EVFTA có hiệu lực.
Nhờ sự tăng trưởng này, kim ngạch xuất khẩu tôm chiếm tỷ trọng chi phối, hơn 44% giá trị xuất khẩu thủy sản của Việt Nam.
 |
| Trong số các sản phẩm xuất khẩu chính, chỉ có tôm đạt mức tăng trưởng khả quan trong 9 tháng. Ảnh: VASEP. |
Trong khi đó, xuất khẩu cá tra liên tục sụt giảm dẫn đến việc mặt hàng này chỉ chiếm 17,6% trong tổng giá trị xuất khẩu thủy sản , thay vì 23,6% như cùng kỳ năm trước.
Cá tra cũng là mặt hàng có doanh số xuất khẩu giảm sâu nhất trong cả quý I với 29% và quý II với 32%. Sau đó, xuất khẩu mặt hàng này tiếp tục giảm 27% và 29% trong tháng 7 và tháng 8. Sang tháng 9, xuất khẩu cá tra lại giảm 14% với doanh số đạt 135 triệu USD, đưa kết quả xuất khẩu lũy kế 9 tháng giảm 28%, đạt khoảng 1 tỷ USD.
Dịch bùng phát trên toàn thế giới, nhu cầu cá tra sụt giảm mạnh tại các thị trường nhập khẩu chính như Mỹ, EU, Trung Quốc, ASEAN. Trong khi đó, nguồn cung trong nước và lượng tồn kho tăng càng khiến xuất khẩu cá tra khó khăn.
Tương tự cá tra, xuất khẩu các mặt hàng hải sản đều sụt giảm trong 9 tháng qua, tuy nhiên tỷ trọng của hải sản trong tổng xuất khẩu thủy sản vẫn tương đương cùng kỳ năm ngoái, khoảng 38%. Các mặt hàng hải sản như cá ngừ, mực, bạch tuộc, ngoài khó giao dịch với các thị trường do dịch bệnh thì còn chịu thêm khó khăn do thiếu nguyên liệu. Giãn cách xã hội khiến hoạt động đánh bắt thủy sản giảm, sản lượng khai thác ít, việc nhập khẩu nguyên liệu từ các nước cũng khó vì thiếu và vì lệnh phong tỏa.
Một số mặt hàng tiêu biểu như cá ngừ, mực và bạch tuộc đều ghi nhận giảm trong 9 tháng. Cụ thể, xuất khẩu cá ngừ giảm 13% đạt 475 triệu USD. Kể cả sau 1 tháng thực hiện EVFTA, kết quả xuất khẩu cá ngừ vẫn không có dấu hiệu khả quan, tiếp tục giảm 17% so với cùng kỳ năm ngoái.
Xuất khẩu mực, bạch tuộc 9 tháng giảm 7% đạt 398 triệu USD. Sau khi giảm mạnh 24% trong quý I, xuất khẩu các mặt hàng này trong quý II có chiều hướng khả quan hơn nhưng vẫn giảm gần 10% so với cùng kỳ năm ngoái. Xuất khẩu trong tháng 7 giảm 3% nhưng sang tháng 8 tăng mạnh 22% cho thấy thị trường đang có tín hiệu khả quan, xuất khẩu trong tháng 9 tiếp tục tăng mạnh 24% đạt 53 triệu USD.
“Từ tháng 8, xuất khẩu mực, bạch tuộc sang EU tăng nhẹ 1,4% có thể là tín hiệu tốt với hy vọng xuất khẩu sang thị trường này những tháng tới sẽ tăng nữa, khi một số mã hàng đông lạnh và chế biến được giảm thuế về 0% theo hiệp định EVFTA”, báo cáo của VASEP nêu.
Xuất khẩu giảm ở 4/6 thị trường chính
 |
| Dự báo xuất khẩu thủy sản Việt Nam chưa thoát được khủng hoảng trong 3 tháng tới. Ảnh: VASEP |
9 tháng, Việt Nam xuất khẩu thủy sản sang 154 thị trường. Top 6 thị trường gồm Nhật Bản, Mỹ, Trung Quốc, EU, Hàn Quốc và ASEAN chiếm gần 80% kim ngạch xuất khẩu.
Lũy kế 9 tháng, giá tri xuất khẩu sang các thị trường Mỹ, Trung Quốc tăng với mức tăng lần lượt là 6% và 2% so với cùng kỳ. Còn giá trị xuất khẩu thủy sản sang các thị trường Nhật Bản, EU, Hàn Quốc đều giảm, trong đó, mức giảm sâu nhất được ghi nhận tại thị trường EU với khoảng 11%.
Chưa thoát được khủng hoảng trong 3 tháng cuối năm
Theo VASEP, trong bối cảnh dịch Covid-19 vẫn còn diễn biến phức tạp, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam trong 3 tháng cuối năm chưa thoát được cơn khủng hoảng suy giảm.
Tuy nhiên, trong bối cảnh này, thủy sản Việt Nam vẫn có cơ hội ở các thị trường. Đối với thị trường Mỹ, Việt Nam vẫn có thể tiếp tục đẩy mạnh xuất khẩu tôm, nhất là tôm chân trắng vì sản phẩm này vẫn tiêu thụ tốt tại phân khúc bán lẻ, đồng thời Việt Nam có thể tăng chế biến và xuất khẩu các sản phẩm có thời hạn bảo quản lâu như cá ngừ và cá biển khác đóng hộp.
Đối với thị trường EU, mặc dù Covid-19 làm giảm nhu cầu và gây khó khăn cho giao thương thủy sản nhưng tôm chân trắng cũng đang có chiều hướng tăng tiêu thụ trên thị trường này. Ngoài ra, các mặt hàng thủy sản như tôm, cá ngừ, mực bạch tuộc và nhuyễn thể được hưởng thuế 0% khi hiệp định EVFTA có hiệu lực sẽ là đòn bẩy để thúc đẩy xuất khẩu sang thị trường EU.
Đối với thị trường Trung Quốc, VASEP dự báo nhu cầu sẽ hồi phục trong những tháng cuối năm khi nguồn cung trong nước của Trung Quốc bị sụt giảm do dịch bệnh.
“Xuất khẩu sang Hàn Quốc và Nhật Bản sẽ vẫn duy trì ổn định, không tăng đột phá nhưng sẽ tăng tốt với mặt hàng tôm trong những tháng tới”, báo cáo của VASEP nêu.
Dự báo xuất khẩu thủy sản của Việt Nam 3 tháng cuối năm sẽ đạt khoảng 2,3 tỷ USD, giảm 2% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó tôm tăng 9% đạt 1,1 tỷ USD, cá tra giảm 31% đạt 365 triệu USD, các mặt hàng hải sản đạt khoảng 854 triệu USD, tăng 7,5% với cùng kỳ năm 2019.
Với dự báo trên, xuất khẩu thủy sản của cả nước năm nay sẽ đạt khoảng 8,23 tỷ USD, giảm 4% so với năm 2019, trong đó tôm ước đạt gần 3,7 tỷ USD, cá tra đạt khoảng 1,4 tỷ USD, trong khi xuất khẩu hải sản đạt hơn 3,1 tỷ USD, giảm 3%.
Lâm Tùng
Nguồn: Người đồng hành (NDH)
